De drinker - Tapa blanda

De drinker is een even pijnlijke als grootse roman. Het is ook Fallada's meest persoonlijke roman, die laat zien dat hij een van de belangrijkste Duitse schrijvers van de twintigste eeuw is. Author: Bas Heijne Source: NRC Handelsblad Published On: 2012-07-13

De levensmiddelenhandelaar Erwin Sommer komt door een zakelijke tegen slag en drankgebruik in grote financiële problemen. Hij geeft zich over aan de alcohol en vervreemdt steeds meer van zijn vrouw Magda, voor wie hij zijn tegen spoed aanvankelijk verzwijgt.

Wanneer Sommer een groot bedrag van zijn bankrekening opneemt uit angst dat zijn echtgenote die zal blokkeren, pikt zijn tijdelijke kamerverhuurder Polakowski daar een flink deel van in. Over de rest ontfermt Elinor zich, het barmeisje met wie Sommer een band van liefde en begrip meende op te bouwen.

Bij een handgemeen met zijn echtgenote grijpt de beschonken Sommer haar bij de keel. Dit leidt tot een beschuldiging van poging tot doodslag, die tot zijn verbijstering door de politie serieus wordt genomen. Sommer komt in een nachtmerrie terecht. In plaats van de verwachte spoedige vrijlating uit de gevangenis wordt hij berecht, ontoerekeningsvatbaar verklaard en in een gesloten kliniek opgenomen. In nazi- Duitsland, leert hij, is een dergelijke maatregel zonder enig nader onderzoek mogelijk.

Het verhaal over de neergang van de drinker is tragisch en tegelijkertijd vervuld van goede moed en vast vertrouwen dat alles zich ten goede zal keren.

De drinker (1950) is Fallada's laatste en meest persoonlijke boek. Net als Alleen in Berlijn verscheen het postuum en werd het een enorm succes. Met zijn verpletterende realisme, zijn grote inlevingsvermogen en zijn heldere blik in de afgronden van de psyche is De drinker de grote tegenhanger van Dostojevski's De speler.

Hans Fallada portretteert zijn hoofdpersoon, de drinker, vanuit een sterk autobiografische invalshoek. Fallada gebruikte al vanaf zijn jeugd alcohol en verschillende soorten drugs, en bracht jaren door in gevangenissen en psychiatrische inrichtingen. Fallada's problemen met verslaving, zijn ervaringen met inrichtingen en zelfs de schermutseling met zijn echtgenote, waarbij in werkelijkheid met een vuurwapen werd geschoten, heeft hij in De drinker verwerkt. Deze roman leest daardoor niet alleen als een uitzonderlijk verhaal, geschreven door de grootste herontdekking uit de recente Europese literatuurgeschiedenis, maar geeft ook een bijzonder inzicht in het leven van de auteur.